محمد ملاحسینی: نیاسر، در ۳۰ کیلومتری شمالغرب کاشان در استان اصفهان و در منطقهای کوهستانی در ارتفاعات کرکس قرار دارد و به خاطر آثار ارزشمندش از جمله شهرهای تاریخی و دیدنی کشورمان به حساب میآید
نیاسر شهری قدیمی است که تمام تاریخ و قدمت خود را مدیون چشمه آبی است که به نام چشمه اسکندریه شناخته میشود. آبشار نیاسر هم در واقع زاییده همین چشمه است.
هر ساله از اواسط اردیبهشت، نیاسر به یکی از نقاط دیدنی و توریستی ایران بدل میشود. نیاسر یکی از مراکز مهم تولید گل محمدی، گلاب و عرقیات گیاهی در کشور است. چنین ویژگی کم نظیری به سبب قرارگیری در دامنه کوه های کرکس و وجود چشمه پر آب اسکندریه و قناتهای فراوان آن منطقه است.
زمانی هر جای نیاسر را که میکندند به قبر میرسیدند و از همین رو انواع تدفین و سنگ قبر را در آنجا میتوان مشاهده کرد. آداب و رسوم مردم نیاسر هم بسیار جالب است. آنها در عید قربان گاو (زرد) قربانی میکنند و خونش را در آب چشمه میشویند.
پروندهها:
- آشنایی با جاذبههای گردشگری شهر تاریخی کاشان / آشنایی با آتشکده نیاسر / آشنایی با غار ریس / در کوچهباغهای نیاسر / همراه عطر نعنا در کوچههای نیاسر /
غار تاریخی رئیس و لایه کهن زیرین آن، چهار طاقی (آتشکده) ساسانی، بافت تاریخی با بناهای عمومی و مسکونی متعدد و گوناگون، باغهای گسترده، گلستانهای زیبا و قرارگیری در دامنه کوه به همراه چشمه اسکندریه و آبشار معروف نیاسر و باغ و کوشک تالار، این شهر را به یکی از شهرهای تاریخی و گردشگری کشور تبدیل کرده است. این شهر همه ساله و به خصوص در فصل بهار و در ایام گلابگیری پذیرای گردشگران و تورهای گردشگری از اقصی نقاط کشور است.
باغ تالار و عمارت کوشک:
باغ تالار ازآثار جالب و دیدنی شهر نیاسر میباشد که در ختان کهنسال و بس رفیع آن زبانزد خاص و عام میباشد. درختان سر به فلک کشیده زیبا و دل انگیز این باغ قدیمی که آب چشمه اسکندریه در میان آن جاریست نظر هر گردشگری را به خود جلب میکند.
عمارت بسیار زیبا و بدیع بنا نهاده که به کوشک تالار معروف است از دیگر دیدنی های این شهر است. این عمارت و بنای تاریخی که رو به ویرانی مرمت شده است.
از دیگر خصوصیات این مکان مشرف بودن آن به تمامی شهر نیاسر و اطراف آن میباشد به عبارت دیگر در هر نقطه از نیاسر این امکان قابل رؤیت است.
حمام و آسیاب آبی:
حمام تاریخی و آسیاب آبی از دیگر آثار تاریخی شهر نیاسر هستند که از نظر کارشناسان و تحقیقات به عمل آمده و نوع معماری به کار رفته در این بنا حکایت از آن دارد که این حمام و آسیاب در دورانن صفویه ساخته شده است.
نحوه انتقال آب به داخل حمام نیز جالب و درخور توجه است. آب از آبشار به وسیله کولهای گلی به داخل 8 گوش زیبایی و از آنجا به داخل حمام هدایت میشد و از آنجا به کل حمام انتقال مییافت و آب شرب حمام نیز به وسیله کولهای جداگانه به داخل حمام هدایت میشد.
سوخت حمام هیزم بوده و دارای خزان بوده و ورودی هشت ضلع شکل آن به وسیله دالانهایی از بیرون حمام جدا شده است.
آسیاب آبی به وسیله آبی که از آبشار به پائین ریخته میشده به گردش درآمده است. آب ابتدا در داخل تنورههایی ذخیره و از آنجا بوسیله کول باریکی با فشار به چرخه آسیاب میریزد و سنگ آسیاب را به گردش درمیآورد و به این ترتیب گندم و جو را آسیا میکند. نوع معماری آسیاب و حمام شبیه هم است.
چشمه و آبشار نیاسر:
چند متر پایینتر از آتشکده نیاسر، چشمه آب خنکی به سمت روستا جریان دارد. این چشمه که چشمه اسکندر نام دارد و از قدیمیترین چشمههای شناخته شده منطقه به شمار میآید.
در ادامه چشمه، آبشار اسکندر نمایان می شود و در قسمت پایین آبشار، دو سنگ آسیاب وجود دارد.
آتشکده نیاسر:
آتشکده نیاسر بوسیله اردشیر بابکان مؤسس سلسله ساسانی ساخته شده و اولین معبد و آتشکدهای است که سلسله ساسانی در اوج رواج دین و آئین زرتشتی در ایران بنا کرد.
این بنا نمونه کامل یک گنبد ساسانی است، بر زیربنائی مربع نهاده شده است و بزرگی و عظمتی که در این چهار طاقی به چشم میخورد، از تعادل عناصر متشکل و توازن و هماهنگی ترکیب بنا نشأت میگیرد.
آتشکده از سنگهایی که با گچ کنار یکدیگر قرار داده شده اند ساخته شده است. سنگهای به کار رفته در قسمتهای پایینی بنا به شکل طبیعی و عادی و سنگهای به کار رفته در قوسها و در قسمتهای فوقانی مربعی شکل و مانند آجرهای بزرگی هستند.
گنبد اصلی آتشکده در گذشته، فرو ریخته اما بعدهاً بازسازی شد و به شکل گنبدهای دوران اسلامی فرم داده شده است.
غار ریس
غار ریس یا نیاسر در 30 کیلومتری شمالغربی کاشان در پای کوه نسبتاً مرتفعی از ارتفاعات نیاسر قرار دارد.
این غار یکی از غارهای مصنوعی ایران است که به منظور اهداف مذهبی و انجام مراسم عبادی خاص ساخته شده است. این غار که اهالی نیاسر آن را غار تالار یا رییس نیز مینامند به طور کامل توسط بشر ساخته شده و یکی از عجایب آثار باستانی به شمار میرود.
این غار تا مدت زیادی ناشناخته بود و برای همین در هیچ یک از متون و اسناد تاریخی و قدیمی به آن اشاره ای نشده است. غار نیاسر یک شاهکار باشکوه در دل کوه های کرکس در شهر زیبای نیاسر از توابع شهرستان کاشان در استان اصفهان قرار دراد.